Romanın aslı ve özeti yüzeysel olarak bu şekilde görülebilir, hatta bizdeki Aziz Nesin hikayelerine bile benzetilebilir. Hatta ve hatta zorlarsak bireyin devlet karşısındaki çaresizliğinden yola çıkarak "Yaşar Ne Yaşar Ne Yaşamaz"ı bile andırdığı söylenebilir, ironik, yergici ve kara mizah türünde değerlendirilebilir. Oysa Kafka'yı ve onun oluşturduğu bir dünya olan "Dava"nın kapısının araladığımız zaman karşımıza birey açısından sorunlu varoluşu sorgulanan bir kitap; devlet açısından bakarsak da korkunç bir distopya çıkar karşımıza.
Joseph K. suçsuz olduğu halde suçunu arar, avukat tutar, yardım ister; çünkü artık devlet tarafından kuşatılmış ve özgürlüğünü yitirmiştir. Devlet ve bürokrasi,mahkeme salonunda bile Joseph K. ya üst kattaki localardan bakar ve bizde anlarız ki devlet her yerdedir,egemendir, güçlüdür.
En son suçlu olduğuna inanıp sesini soluğunu çıkarmadan yaşamaya çalışır Joseph K. Oysa bir zamanlar-ilk duruşmasında- ne nutuklar çekmişti mahkeme karşısında. Artık sinmiştir, o derece ki infaz edilirken bile sesini çıkarmaz, sadece bir pencereden küçük bir ışık görür; tükendik ama hala umut var demektedir.
Kafka'nın bu gerilim dolu, insana tırnaklarını yediresi romanı 1914'te yazılmaya başlamıştı, belki de iki savaş arasındaki baskıcı rejimlerin gelişini görmüştü. Belki de bu baskıcı rejimleri görseydi romanlarında kurduğu karamsar "kafkaesk" atmosferin dozajını arttırır, bizi daha fazla gerilime sürükleyebilirdi.
"1984" kadar karanlık, "Otomatik Portakal" kadar umutsuz, "Fahrenheıt 451" kadar güncel ve gerçekçi bir distopya okumak istiyorsanız Kafka'nın "Dava"sını okumanızı şiddetle tavsiye ediyorum.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder